Welke keuzes maak jij voor Robin?
De klassieke wetenschapper is in de ogen van veel mensen iemand die zich bezig houdt met allerlei uitvindingen, diep verborgen in een laboratorium waar hij of zij nauwelijks contact heeft met de buitenwereld. Maar is dat wel echt zo? Volgens Science & Technology onderzoeker Ivan Veul bevindt de wetenschap zich juist midden in de maatschappij: “het doet iets met ons”. Volgens Veul horen wetenschappers juist een brug te slaan tussen wetenschap en de samenleving. Net zoals mensen in het dagelijks leven, doen wetenschapper het ook in hun onderzoeken: keuzes maken. Keuzes bepalen de koers van ons leven en scheppen op die manier onze wereld. Maar keuzes hebben ook gevolgen, dus hoe weet je of je de goede keuzes maakt?
Mijn vermogen om ‘de juiste’ keuzes te maken werd getest bij de vertoning van Robin: Een interactief levensverhaal, een uniek filmproject van de Nationale Wetenschapsagenda. Tijdens deze interactieve film kunnen kijkers via hun smartphone keuzes maken die gevolgen hebben voor de hoofdpersoon, Robin. Wetenschappers en scenarioschrijvers hebben hierbij samengewerkt om een intrinsiek stelsel aan verhaallijnen op te bouwen rondom het thema van onze toekomst. Welke wetenschappelijke onderwerpen gaan ons leven de komende 50 jaar veranderen?
De prachtige animatiefilm barst van de kleuren en prikkelde mijn zintuigen, wat mij meteen alert maakte om goed overwogen keuzes te maken. Ik kreeg er tenslotte maar een paar seconden bedenktijd voor. De film gaat over het opgroeien van Robin, een (in dit geval) jongetje die wordt opgevoed door twee liefdevolle ouders. De dilemma’s die ons worden voorgelegd, worden, evenals Robin’s leven, steeds complexer. Maar de kwesties komen ook dicht bij mijn persoonlijke leven. Willen we persoonlijke informatie nog wel via Facebook delen? Moeten we nog vlees blijven eten, ook als het op de meest ecologisch verantwoorde manier kan worden geproduceerd? En hoeveel van onze persoonlijke data en vrijheid zijn we bereid te delen in ruil voor een luxueus leven?
“Ik wil de regie over mijn leven niet verliezen” was één van de reacties uit het publiek tijdens de nabespreking. Net zoals ikzelf, hebben de andere bezoekers in de zaal het niet zo op toekomstige bedrijven die alle data van je willen verzamelen. Zelfs als er een hoop moois tegenover staat, zoals een mooi appartement of een goed salaris: “het klinkt allemaal too good to be true”. Toch waren er ook een aantal bezoekers die het onvermijdelijk vonden. “Alle data wordt toch al verzameld, geef mij er maar zo’n mooi appartement voor terug,” beweerde één van hen. De wetenschap is nu al zo hard aan het gaan, dat ertegenin gaan toch geen zin heeft. Maar heeft de wetenschapper dan geen ethische verantwoordelijkheid over zijn bevindingen? Moet alles wat ‘beter’ voor de mens lijkt te zijn, ook echt in de samenleving worden geïntroduceerd? Dit bleek toch de meest lastige kwestie te zijn van de hele film. Ook ik heb hier niet gauw een antwoord op. Het is tijd, dacht ik, dat de wetenschap en de samenleving hier samen over na gingen denken. Echter is dit altijd al zo geweest, beweert Veul: “de wetenschap en de maatschappij zijn vanaf het begin af aan al onlosmakelijk aan elkaar verbonden”.
Het innovatieve filmproject van de Nationale Wetenschapsagenda heeft niet me niet alleen veel food for thought gegeven, maar heeft me ook laten nadenken over de keuzes die ik in mijn leven gemaakt heb waarin technologie en wetenschap een rol hebben gespeeld. Het verhaal van Robin is het verhaal van iedereen die opgroeit in de 21e eeuw. Dat technologische vooruitgang een rol gaat spelen in het invullen van ons leven, is een gegeven. Maar hoe ver zal dat gaan?
Tekst: Belinda Limani
Bekijk ook
