Mysteries omvatten tijdens InVision
De synthonzaal in de LUX was voor de expertmeeting InVision omgebouwd tot een soort salon. De aanwezigen hadden plaats genomen aan de dicht op elkaar gezette cafétafeltjes, bankstellen en stoeltjes. Terwijl ik de trappen afliep naar de begane grond van de zaal merkte ik op dat de sfeer open en gemoedelijk was, wellicht versterkt door het feit dat ze net een lekkere lunch achter de kiezen hadden gewerkt. En zo begaf ik mij tussen de goedgemutste filmmakers, kunstenaars, wetenschappers en onderzoekers.
Tegen de tijd dat ik mij bij het programma aansloot, had het publiek er al een aantal activiteiten opzitten. Zo was er een masterclass gegeven door de voor een Oscar genomineerde regisseur Scott Hamilton Kennedy (bekend van onder andere de film Food Evolution uit 2016) over de kunst van het maken van een wetenschapsfilm. Ook executive producer Greg Boustead (Human Nature, 2019), schrijver en regisseur Paul Mezier (VR-project Overview, 2019) en regisseur Maartje Nevejan (Are you there? 2019) kregen een podium om te vertellen over hun ervaringen. Over de documentaire van Nevejan, dat onderdeel is van een groot multimediaal project over absences, werd aansluitend een panelgesprek georganiseerd onder de naam ‘Astronauten van de binnenwereld’.
Het panelgesprek werd afgetrapt met een introductie van het onderwerp, namelijk onderzoek naar absence epilepsie, door moderator Linde van Schulpen, bijgestaan door assistent Cas. Tijdens het panelgesprek werd er gekeken naar fragmenten van Nevejans documentaire Ik ben er even niet/Are you there?. Deze documentaire gaat in op het onderzoek naar absence epilepsie en hoe mensen dit van binnen ervaren. Zo keken we naar de kunstinstallatie The Curve die als het ware een mogelijke innerlijke ervaring van een absence imiteert. Naar aanleiding van deze fragmenten kwam er een gesprek op gang tussen de panelleden over de vraag: hoe kan je de innerlijke ervaring van een absence vertalen naar de ‘echte’ wereld? Panelleden Cocky Eek, Gys Zevenberg, Pieter Voorn, Wouter Ruoff en Chris de Zeeuw, allen op verschillende manieren betrokken bij onderzoek naar absence epilepsie, raakten op die manier aan de praat over de rol van wetenschap en van kunst in dit onderzoek.
Al vrij snel kwam uit de gespreksstof naar voren dat kunst bij uitstek een manier is om de innerlijke ervaring van een absence te kunnen duiden. Via een dergelijke kunstinstallatie zoals The Curve kan iets onbeschrijfelijks zichtbaar worden gemaakt. Dergelijke kunst richt zich op het laten voelen van iets, een fysieke ervaring dus. Het publiek wordt daarbij gedesoriënteerd naar een andere wereld gebracht en om vervolgens terug te keren naar de realiteit. Er werd ingezet op het begrijpen van een absence met je hele lichaam, niet alleen het hoofd. Het proces waarin de ontwikkeling van dit kunstwerk is verlopen is zeer vergelijkbaar met dat van een wetenschappelijk onderzoek. Het loopt namelijk langs compartimenten van het geheel en wordt op die manier vertaalbaar en begrijpelijk gemaakt. Het verschil zit in het feit dat kunstenaars via dergelijke installaties het gedrag van het publiek willen beïnvloeden. Dit biedt voor de wetenschappelijke kant van het onderzoek een vorm van experiment. Voor het verwerken en begrijpen van de resultaten is echter wetenschappelijke analyse nodig. En zo vullen beide velden elkaar aan en worden ze tevens samengebracht in hun gelijke drijfveer, namelijk doorgaan met onderzoek om een mysterie te omvatten.
Bekijk ook
