InScience Film Festival

InScience Experiments: Dag 4

Op de laatste festivaldag van InScience vond een bijzondere vertoning plaats van Into the Ice in Triavium, waar de kijkers als echte poolonderzoekers konden bibberen tussen het ijs, op zoek naar de meest actuele inzichten in de klimaatcrisis. Tientallen bezoekers grepen de kans om te genieten van de film Geographies of Solitude, die zowel door de vakjury als de Student Jury tot beste wetenschapsfilm van InScience 2023 is gekroond.

In de Bibliotheek Mariënburg maakten meer dan 300 kinderen kennis met de wetenschappers die deelnamen aan de Klokhuis Wetenschapsprijs tijdens Ontmoet de Onderzoeker. De eerste prijs werd uitgereikt door Klokhuispresentator Nizar El Manouzi aan de onderzoekers van het project ‘Papa kan niet lopen, maar wel huppelen’, Anouk Tosserams, arts-promovenda Revalidatie & Neurologie aan het Radboudumc, en Dr. Jorik Nonnekes, revalidatiearts aan het Radboudumc. Mensen met Parkinson kunnen minder goed bewegen. Door bepaalde ’trucjes’, zoals huppelen, met een bal stuiteren of te lopen als een cowboy, lukt dit vaak beter. Dit onderzoek is gericht op waarom deze trucjes zo goed werken, en wat er dan precies gebeurt in de hersenen.

Ook deden bezoekers mee aan het Hartverscheurend Filmexperiment. In het Festivalhuis vond een onderzoek van het Radboudumc plaats met de hulp van deelnemers aan de halve marathon van de Alfa Laval Stevensloop, om de screening van sporters op hart- en vaatziekten te verbeteren.

Experimenten in de bibliotheek 2.0

Naast de experimenten die dit weekend voor volwassenen in de bibliotheek uitgevoerd werden, waren er ook testjes die kinderen konden doen. Ze waren er vooral op gericht om kinderen bekend te maken met de wetenschap.

Bij één tafel wordt bijvoorbeeld gekeken naar voeding, welke groenten lusten kinderen wel en niet? Is hier een link met hoe bekend de groentesoort is? Een ander onderzoek naar lopen met Parkinson laat kinderen objecten op afstand bewegen met hun hersenkracht. 

Een populaire tafel is die van de Universiteit van Wageningen, waar kinderen spelletjes kunnen spelen die over zaden gaan. Onderzoeker Nikita Sajeev legt de kinderen uit hoe een zaadje weet of ze wel of niet moeten ontkiemen. “Om te zorgen dat een zaadje gaat besluiten om te groeien, moeten de omstandigheden aan bepaalde voorwaarden voldoen. Omdat de aarde nu warmer wordt, worden die omstandigheden steeds extremer. Bij het Wageningen Seed Science Centre wordt daarom gekeken hoe we planten kunnen kweken die het ook dan goed zullen doen. Zo zorgen we dat er in de toekomst ook nog genoeg plantjes zijn om te eten!”

(Tekst: Regina Behoekoe)

Foto: Jesse Wensing

Van ijzige kou naar klimaattherapie

Films roepen vaak sterke gevoelens op bij de kijkers, zeker op het InScience Film Festival. Het komt echter niet vaak voor dat een festival ook een groepstherapie sessie verzorgt na de vertoning. Dit was zondag wel het geval na Into the Ice. De documentaire laat de klimaatcrisis zien vanuit het oogpunt van verschillende dappere wetenschappers. Ze doen onderzoek naar het ijs op Groenland, dat nog sneller verdwijnt dan ze zelf hadden gedacht.

Dat is natuurlijk geen fijne gedachte, maar helaas wel een realistische. Na de film konden de bezoekers mee naar de dome voor het LUX. Hier leidde geestelijk verzorger Evanne Nowak een gezamenlijke therapiesessie die gericht was op klimaatangst.

Dat dit geen overbodige luxe was bleek al snel toen de eerste tranen vloeiden. Nowak creëerde met ogenschijnlijk gemak een veilige omgeving waar iedereen zijn eigen gedachten kon uiten. Waar de meeste deelnemers van onder de indruk waren was het feit dat de wetenschappers in Into the Ice hun eigen leven minder belangrijk vonden dan de opwarming van de aarde. “Zij moeten zichzelf blootstellen aan dodelijke risico’s, omdat wij te onverschillig zijn om snel actie te ondernemen.” Toch ziet niet iedereen het pessimistisch in: “Dat wij hier nu zitten geeft me hoop”.

(Tekst: Regina Behoekoe)

Foto: Coen Koppen

Young Plato

Trauma wordt overgedragen van ouder op kind. Geweld kan zo nog generaties lang doorwerken. De burgeroorlog in Belfast is voorbij, maar het conflict is nog steeds diep geworteld in de samenleving. Zo ook op deze katholieke jongensschool, waar leerlingen nog steeds veel aggresie tonen. Maar we zien ook een stuk hoop. Het basisschoolhoofd leert de jonge jongens op een nieuwe manier met trauma om te gaan: hij beroept zich op oude wijsheden uit Athene. Door intergenerationeel trauma aan te kaarten met filosofie worden klassieke theorieën een nieuw leven ingeblazen. Voorafgaand aan de filmvertoning speelt spoken word artiest Nabil Tkhidousset een fragment uit zijn eerste theatervoorstelling Jihad an Nafs – gevecht van de ziel. Het is een persoonlijk verhaal dat aansluit bij het thema van intergenerationeel trauma. 

Het programma begint met krachtige fragementen van Nabil Tkhidousset. Hij portretteert zijn eigen levensverhaal en de turbulente weg die hij heeft bewandeld op zoek naar de juiste therapie. Tkhidousset is opgegroeid in een lastige thuissituatie. Huiselijk geweld is hem niet vreemd. Door de normalisering van geweld heeft hij moeite met het verwerken van zijn eigen emoties en krijgt hij psychische klachten. Wanneer hij eindelijk de moed bij elkaar heeft geraapt om zijn problemen te delen (“mama, ik denk dat ik depressief ben”), worden deze gevoelens de kop ingedrukt door zijn moeder: “Je moet gewoon stoppen met het lezen van al die zelfhulpboeken, alleen mensen die gek in hun hoofd zijn lezen zulke boeken.” Met zijn theatershow hoopt Tkhidousset taboes rondom mentale gezondheid te doorbreken. Het is een groot success. Het publiek is muisstil en heeft achteraf zoveel vragen voor Tkhidousset dat Kiki Kolman, programmeur Talks bij InScience, de vragensessie moet onderbreken om uitloop te voorkomen. 

De documentaire Young Plato heeft veel raakvlakken met het toneelstuk. Opnieuw wordt ingegaan op de doorwerking van trauma op kinderen. Er vindt een schaalverandering plaats. Het verhaal van Tkhidousset laat zien hoe geweld doorwerkt binnen een familielijn, maar de film toont hoe een burgeroorlog nog jaren later invloed kan hebben op een hele stad. Kevin McArevey is de dynamische hoofdonderwijzer van The Holy Cross Boys school in Noord-Belfast, een gemeenschap die ooit getekend was door het conflict tussen de katholieken en de protestanten. De hete adem van het verleden is overal in de stad te voelen. De letterlijk polariserende muur die dwars door de stad loopt is allesbepalend voor het straatbeeld. Maar overblijfselen reiken verder dan het fysieke. De oude generatie van Noord-Belfast heeft de oorlog nog zelf meegemaakt. Hun moreel en de manier waarop zij omgaan met emoties zijn vaak getekend door het geweld waar zij op jonge leeftijd mee in aanraking zijn gekomen. Deze morelen en gedragspatronen dragen zij over op hun kinderen. McArvey is vastberaden om deze kettingreactie te doorbreken. Vanuit zijn liefde voor antieke filosofie stelt hij een lesprogramma op voor zijn negen- en tien-jarigen. Tijdens deze lessen leert hij de jongens nieuwe manieren van denken. Hij bespreekt strategieën om emoties onder controle te houden en confrontatie af te wenden. Zo wordt filosofie ingezet om conflict in de wereld van vandaag te navigeren. 

(Tekst: Ru Dahm)

Bekijk ook

Schrijf je in voor de nieuwsbrief

Blijf altijd op de hoogte van de laatste nieuwtjes.